Hoe zit het bij jou?

Ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik word redelijk mistroostig van al het oorlogsgeweld in de wereld op dit moment. Die mistroostigheid en zelfs angst valt natuurlijk in het niet bij wat de mensen in het oorlogsgeweld zelf doormaken op dit moment. En het heeft met name te maken met de constante stroom aan nieuws over al dat onheil. Deze blog gaat over angst en de daarmee samenhangende stress. De angst veroorzaakt door in het bovenstaande voorbeeld over de overweldigende stroom aan nieuws over oorlog. Maar ook over angst over bijvoorbeeld het verlies van je baan, angst door eenzaamheid en de angst om ziek te worden. Over hoe angst je overkomt. Over hoe je angst soms zelf creëert.  Over hoe angst je kan worden aangepraat door anderen en….wat je kunt doen om die angst ietwat in te dammen.

De titel is natuurlijk prikkelend bedoeld, maar angst heeft biologisch gezien zeker een functie. Toen we vroeger in ons berenvelletje rondrenden over de Nederlandse Toendra en op jacht moesten voor ons eten was het slim om, wanneer je een Mammoet tegenkwam, angst serieus te nemen. Dat geldt tegenwoordig nog steeds als je een drukke verkeersweg oversteekt of op werkgebied die belangrijke presentatie gaat geven. De angst zorgt ervoor dat we ‘klaar’ zijn, scherp zijn, ‘aan’ staan om te presteren. Niets mis mee natuurlijk.

Sluimerende en verlammende angst

Tegelijkertijd kan angst ook sluimerend, overheersend en verlammend zijn, waardoor we bevriezen of het liefst in een hoekje willen wegkruipen. Deze angst is minder gezond. Op het moment dat je een teveel aan (sluimerende) angst of stress ervaart , is het zinvol om te kijken:

• Waar die angst door veroorzaakt wordt , dus wat is de trigger?
• Waar je invloed op hebt en waarop niet?

Een heel simpel voorbeeld. Stel dat je merkt dat als je veel op NU.NL leest over de oorlog in Israël; (trigger) je daar angstig van wordt (gevolg). In je cirkel van invloed zou je kunnen besluiten om die berichten niet meer te lezen door de app te verwijderen van je mobiel. Probleem opgelost, zou je zeggen. Het wordt lastiger als jijzelf voor een groot gedeelte de veroorzaker bent van je eigen angst en daar wil ik wat dieper op in gaan. Ik weet niet hoe het jou vergaat, maar ik zie mensen op verschillende manieren reageren op situaties. Bijvoorbeeld toen CORONA ons in een houdgreep hield. Ik had zelf in het begin mijn ‘relativeerder’ veel aanstaan. Een kant die de gevolgen van het virus en ook de reacties van mensen daarop nogal kon bagatelliseren. Je zou kunnen zeggen dat die kant ervoor zorgt dat ik niet echt hoef stil te staan bij de feitelijke situatie – een vermijdende kant. Een goede vriendin van mij had vaak haar ‘filosoof’ aanstaan in die periode die haar liet nadenken over ‘hoe de wereld er straks uit gaat zien’ en ‘of het niet de natuur is, die ons iets wil duidelijk maken’. Een kant die stemt tot nadenken, maar ook wat afleidt van de harde realiteit. Bij een collega van mij was geregeld zijn ‘ doemdenker’ actief, die hem en ons waarschuwde voor het einde der tijden.  Een kant die er voor zorgde dat hij zich volledig stortte op het ‘online werken’ en daar allerlei kansen zag. Op social media zag je veel ‘scherprechters’ die het echt niet vinden kunnen dat mensen op zondag naar de bouwmarkt gingen of  mensen ontmoetten – ‘binnenblijven zul je’ – dat was hun devies. De lijst met types is eindeloos.

Theorie

Iets van theorie…..De idee is dat onze persoonlijkheid bestaat uit vele ‘kanten’ die je op verschillende momenten ‘inschakelt’, soms bijna automatisch, op situaties die zich voordoen. De metafoor van de bus wordt hiervoor vaak gebruikt. Een bus vol met ‘ikken’, elk met hun eigen credo’s, gedachtegangen, gevoelens en strategieën. Er zijn kanten die meer voorin de bus zitten en geregeld meesturen met jou

als bestuurder. En er zijn andere kanten die meer achterin zitten of zelfs verscholen in de kattenbak en daardoor minder zichtbaar en bepalend zijn. Elke ‘ik’ heeft voor- en nadelen. Zo kan jouw ‘pleaser’ ervoor zorgen dat mensen je aardig vinden, maar er ook voor zorgen dat je soms teveel de behoeftes van anderen centraal stelt en helemaal als jouw tegenhanger ‘de grenzensteller’ in de kattenbak verborgen zit. Het gaat allemaal over balans.

Vraag: welke kant bemerk je bij jezelf als ‘veel aanwezig’?

De functie van deze ‘kanten’ is dat ze voor bepaalde zaken zorgen in je leven. Ze kunnen bijvoorbeeld zorgen voor veiligheid, gezien worden, betekenis hebben of dat je bepaalde zaken gedaan krijgt. Niets mis mee toch? Wanneer er echter sprake is van onbalans en bijvoorbeeld jouw ‘piekeraar’ (als zijnde een kant die inschat welke mogelijke risico’s je loopt) veel en vaak voorin de bus zit, kan je ook te angstig worden. Het is dan interessant om te onderzoeken wat  de ‘trigger’ is, waardoor deze kant ‘aan gaat’.  Vervolgens kun je ook onderzoeken welke ‘tegenhanger’ kan helpen. In dit geval bijvoorbeeld de relaxte onbezorgde kant als tegenhanger van de ‘piekeraar’.

Vraag: welk ‘intern’ zelfgesprek voer je weleens en welke ‘kant’ destilleer je daaruit. Welke emotie kun je daaraan koppelen? En waar voel je dat in je lichaam?

De idee is dat ook fysieke sensaties die samenhangen met angst, verdriet, woede, blijdschap, schaamte, walging, verrassing en verbazing veroorzaakt of voorkomen worden door deze ‘kanten’ of ‘ikken’. Zo kan jouw perfectionist ervoor zorgen dat je geen fouten maakt. Daarmee beschermt hij je tegen gevoelens van schaamte of falen. Door zijn hoge eisen bestaat echter ook de kans dat  de perfectionist jou laat opbranden, je een constante onrust laat ervaren of verlamt. Ook niet prettig. Dus wat nu? De weg ligt in bewustwording en uiteindelijke acceptatie van (in dit geval) de angst om te falen en kwetsbaarheid die daarmee samenhangt.  Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. De bewustwording begint met het herkennen van je eigen reacties op situaties, je neigingen en de daarbij behorende gevoelens. Onderzoek eens welke kanten aan het werk zijn. Wat proberen ze te beschermen of te voorkomen? Welke tegenhanger zou je wat meer kunt inschakelen? Het mooie en troostrijke (vind ik zelf) is dat al deze kanten ons leven kleur geven en je nooit uitgeleerd raakt. Geraakt worden, je soms onrustig voelen (in mijn geval) en pijn hoort bij het leven. Het tegelijkertijd de weg opent naar meer verdieping, ontspanning en plezier. Zonder donker geen licht. Wil je meer lezen over leren loslaten? Lees dan hier verder.

Grasduin rustig met al je ikken door onze website -;)

Rumi

Ik eindig met een prachtig gedicht van de Perzische dichter Rumi uit de 13^e eeuw.

De herberg (Rumi)

Dit mens-zijn is een soort herberg
Elke ochtend weer nieuw bezoek.

Een vreugde, een depressie, een benauwdheid,
een flits van inzicht komt
als een onverwachte gast.

Verwelkom ze; ontvang ze allemaal gastvrij
zelfs als er een menigte verdriet binnenstormt
die met geweld je hele huisraad kort en klein slaat.

Behandel dan toch elke gast met eerbied.
Misschien komt hij de boel ontruimen
om plaats te maken voor extase…….

De donkere gedachte, schaamte, het venijn,
ontmoet ze bij de voordeur met een brede grijns
en vraag ze om erbij te komen zitten.

Wees blij met iedereen die langskomt
de hemel heeft ze stuk voor stuk gestuurd
om jou als raadgever te dienen.

Je kunt bellen en mailen. Ga naar ons contactformulier.